4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırım Kanunu’nun 3.maddesinde ve aynı kanunun uygulama düzenlemesinin 6.maddesinde, “ Ekonomi bakanlığı, Türkiye’de ticareti aktivitelerini tamamlamak şartıyla yabancı ülkelerin yasalarına göre kurulmuş şirketlerin çalışma izni onay ve uzatmalarında yetkilidir.”
Bu bağlamda, düzenlemenin 4 ( c ) maddesine göre, en az 200.000 USD veya yabancı para birimlerindeki eşdeğerini yurtdışından getirmiş olması, bu kişi Kilit Personel olarak nitelendiriliyorsa, ana şirket adına imza yetkisine sahip olması ve ofiste en fazla 1 kişi çalışıyorsa.
Kilit personelin irtibat ofislerinden çalışması için, yabancı işçi kota sistemi uygulanmaz. Türkiye yabancı çalışan kota sistemi, her bir çalışma izni talebi için şirketin en az 5 Türk tam zamanlı çalışanı olması gerekliliğini öngörür. Bununla birlikte, irtibat ofisinde çalışacak ek yabancılar için, yabancı çalışan kotası geçerlidir.
İrtibat bürolarında, yetki belgesi sahibi en fazla bir kişiye; Ekonomi Bakanlığı’ndan faaliyet izni almış olmak kaydıyla, faaliyet süresi ile sınırlı olmak üzere Bakanlıkça çalışma izni verilir. Kilit personel; Türkiye’de kurulu bulunan ve yukarıda bahsedilen doğrudan yabancı yatırım kapsamında tüzel kişiliğe sahip bir şirketin, aşağıdaki şartlardan en az birini sağlayan personelidir:
- Şirketin üst yönetiminde ya da yürütme pozisyonunda çalışmak,
- Şirketin tamamını veya bir bölümünü yönetmek,
- Şirketin denetçilerinin, idari veya teknik personelinin işlerini denetlemek veya kontrol etmek,
- Şirkete yeni personel almak ya da mevcut personelin işine son vermek veya bu konularda teklif yapmak,
alanlarından en az bir tanesinde görev alan veya bu konularda yetki sahibi; şirket ortağı, yönetim kurulu başkanı, yönetim kurulu üyesi, genel müdür, genel müdür yardımcısı, şirket müdürü, şirket müdür yardımcısı ve benzeri mevkilerde görev yapan kişi,
B) Şirketin hizmetleri, araştırma cihazları, teknikleri ya da yönetimi için temel sayılan bilgiye sahip kişi,
C) İrtibat bürolarında, yurt dışındaki ana şirket tarafından adına yetki belgesi düzenlenen en fazla bir kişi.
İrtibat bürolarında çalışacak yabancı personeller için Türkiye’de kurulmuş şirketin uzantısı örneğin Ata Kurumsal Danışmanlık Anonim Şirketi Türkiye Şubesi olarak geçiyorsa bir temsilci için 5 Türk sigortalı işçi kriteri uygulanmaz. Normal kriterlerin dışında ülkemize şirket hesabına 200.000 dolar para girişi yapılması gerekmektedir. İrtibat bürolarında çalışacak yabancılar için çalışma izni başvurusu Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na yapılır.
İrtibat büroları 4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu ve bu Kanuna dayanılarak çıkarılan Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu Uygulama Yönetmeliğinde yer alan düzenlemelere göre kurulmakta ve faaliyet göstermektedir. Mevcut yasal düzenlemelere göre irtibat büroları, Türkiye’de ticari faaliyette bulunamamakta; ticari faaliyetler dışında, haberleşme, ağırlama, irtibat, araştırma ve bilgi toplama gibi amaçlarla yurt dışında yerleşik kurumlar tarafından kurulmaktadır. Kâr elde edip transfer edememekte ve bütün masraflarını yurt dışından getirecekleri dövizlerle karşılamak zorunda bulunmaktadırlar. İrtibat büroları, esas itibariyle yabancı sermayenin Türkiye’deki faaliyetlerini kolaylaştırmak üzere getirilen bir uygulamadır.
Çalışma Bakanlığının web sitesindeki açıklama aşağıdaki gibidir.
İrtibat Büroları:
İrtibat bürolarında istihdam edilecek yabancılar için Ekonomi Bakanlığından alınmış faaliyet izni, bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecektir.
İrtibat büroları için son yıl içinde yurt dışından en az 200 bin ABD Doları veya karşılığı Döviz getirilmiş olduğuna ilişkin belgeler (Büro yetkilisi için yetki belgesi ve döviz transferi ile ilgili banka dekontu, banka yazısı, döviz alım belgesi fotokopisi gibi belgeler)
