Ticari Hava Taşıma İşletmeleri Yönetmeliği (SHY-6A) kapsamında, yirmi ve üzeri yolcu koltuk kapasitesine sahip hava araçları ile tarifeli ve tarifesiz seferlerle yolcu taşımacılığı yapmak üzere ruhsatlandırılmış havayolu işletmeleri yabancı kabin memuru çalıştırabilir.

SHY-6A Yönetmeliğinin “Lisanslı Personel Temini” başlıklı 22nci maddesinin dördüncü fıkrasının; “4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun kapsamına girmeyen durumlarda; sadece yurt dışındaki operasyonlar sırasında Türkiye Cumhuriyeti tescilli uçaklarda görev alacak yabancı personel ile ilgili izinler Genel Müdürlük tarafından ayrıca değerlendirilir.” amir hükmü ve; Yine aynı maddenin beşinci fıkrasının; “Kabin ekibinin tamamının Türk vatandaşı olması esastır. Ancak dış hat seferlerde istihdam edilecek yabancı kabin ekibine ilişkin gereklilikler Genel Müdürlükçe ayrıca düzenlenir” amir hükmü uyarınca; havayolu işletmelerinin geçici bir süreliğine kabin ekibi üyesi olarak yabancı uyruklu kabin memurlarını görevlendirilmelerini teminen Sivil Havacılık Genel Müdürlüğüne yapılacak başvurularda aranacak asgari gereklilikleri aşağıdaki gibidir.

Genel şartlar

• Havayolu işletmesi tarafından istihdam edilen yabancı uyruklu kabin memuru, sadece ilgili dış hat seferlerinde görevlendirilir.
• Havayolu işletmesi tarafından istihdam edilen yabancı uyruklu kabin memuru sayısı, hiçbir surette işletme bünyesinde görev yapmakta olan T.C. uyruklu kabin memuru sayısına eşit veya bundan fazla olamaz.
• Genel Müdürlüğe yapılacak başvurularda; dış-hat uçuş noktaları ya da “wet-lease” operasyonları kapsamında yurtdışında uçuş yapılacak hatları belgelendirmek suretiyle, hangi hatlarda hangi yabancı dile ihtiyaç bulunduğu açıkça belirtilecektir.
• Havayolu işletmesi tarafından istihdam edilen yabancı uyruklu kabin memuru; istihdam gerekçesi olan lisan bilgisini iyi seviyede konuşabildiğini, uluslarası geçerliliği olan bir belge ile kanıtlamak zorundadır. Kişinin, ilgili dilin kullanıldığı ülke vatandaşı veya söz konusu lisanın resmi dil olarak kabul edildiği bir ülke vatandaşı olması durumunda bu belge aranmaz.
• Bu kapsamda görev yapacak yabancı uyruklu kabin memuru, esas itibariyle görev alacağı dış-hat uçuşları haricinde, uçuş görev ve dinlenme sürelerine ilişkin Talimat (SHT FTL) kapsamında tanımlı azami/asgari süre limitlerine riayet etmek kaydıyla, kapasitenin efektif kullanımı açısından ortak dil gereklilikleri sağlamak kaydıyla diğer dış-hat uçuşlarında da görevlendirilebilir.
• Havayolu işletmesi, bu konu ile ilgili yapacağı herbir başvuruda; görevlendirme talebinde bulunduğu personel haricinde halihazırda istihdam edilmiş olan yabancı uyruklu kabin memurlarına ilişkin; ad, soyad, uyruk, göreve başlama tarihi, çalışma izni süresi, görevlendirildiği hatlar vb. bilgileri içeren yabancı uyruklu kabin memuru listesini Genel Müdürlüğe sunar.
• Havayolu işletmesi, istihdam edeceği herbir yabancı uyruklu kabin memuru için EASA Air OPS Mevzuatının ORO.CC.110 maddesi ile belirlenmiş olan gereklilikleri sağlamakla yükümlüdür.
• Yabancı uyruklu kabin memuru adına Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca düzenlenmiş olan çalışma izin belgesinde belirtilen sürelere uygun olarak başvuruyu değerlendirilir.

• Havayolu işletmesi, bir uçuş operasyonunda görev alacak kabin ekibinin oluşumunda; kabin amiri ile en kıdemli kabin memurunun havayolu işletmesinde görevli ve T.C. uyruklu olmaları kaydıyla;

A- Dar gövdeli yolcu uçaklarında en az 2 (iki) T.C. vatandaşı kabin ekibi üyesinin,

B- Geniş gövdeli yolcu uçaklarında ise, en az 3 (üç) T.C. vatandaşı kabin ekibi üyesinin görevlendirilmesini garanti altına alacaktır.

• Geçmişte yaptığı uçuşlarda yabancı uyruklu kabin memuru görevlendiren havayolu işletmeleri, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğüne herhangi bir başvuruda bulunmaksızın hükümler çerçevesinde mevcut operasyonlarını sürdürecektir.

Havayolu işletmelerince, kendi uçuş kodları ile gerçekleştirilen operasyonlar esnasında görev alacak yabancı uyruklu kabin memurlarına ilişkin asgari gereklilikler ve Havayolu işletmelerince kendi uçuş kodları ile gerçekleştirilen operasyonlarda görev alacak yabancı uyruklu kabin memurlarının çalıştırılmasına yönelik olarak, başvuru sırasında aranacak şartlar ve kayıtlar aşağıdaki gibidir.

• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca ilgili kabin memuru adına 4817 Sayılı Kanuna göre düzenlenmiş çalışma izni belgesi,
• Genel Müdürlüğümüzce yetkili kılınmış havacılık tıp merkezleri veya EASA kuruluşuna üye ülke makamlarınca yetkilendirilmiş sağlık kuruluşları tarafından düzenlenmiş geçerli sağlık sertifikası,
• Genel Esaslar başlıklı kısımda belirtilen 4üncü madde hükmü uyarınca; ilgili kabin memurunun mevcut görev ve sorumluluklarına uygun olarak, yolcu ve uçuş ekibi ile ortak bir lisan üzerinden etkin ve doğru bir iletişim kurabilme becerisini gösterir bilgi/belgeler,
• Havayolu işletmesinin mevcut onaylı eğitim programı (CCTM) kapsamında, ilgili personele ilişkin yer ve uçuş eğitimlerin gerçekleştirildiğini ve anılan personelin bu eğitimler sonrasında yapılan kontrolleri başarıyla tamamladığını gösteren; işletmeler tarafından kabin memuru adına EASA Air OPS Mevzuatının “ORO.CC.215(b)(2)” ve “GM1-ORO.CC.215(b)(2)” hükümlerine göre düzenlenmiş olan Kabin Ekibi Hava Aracı Tipi/Serisi Sertifikası (CabinCrew Aircraft Type/Variant Qualification(s)),
• Yurtiçi veya yurtdışında asgari 10 yıllık temel eğitim süresini tamamladığını gösterir lise veya benzeri okul mezunu olduğuna dair diploma.

“Wet-lease” operasyonlarında 4817 Sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun kapsamına girmeyen hallerde, havayolu işletmelerince istihdam edilerek sadece yurtdışı operasyonlar sırasında görevlendirilecek olan yabancı uyruklu kabin memurlarına ilişkin başvuru sırasında aranacak şartlar ve kayıtlar:

• Havayolu işletmesince yürütülen “wet-lease” operasyonu kapsamında, yabancı uyruklu kabin memurunun hangi ülke ve şehirde, ne kadar süre ile istihdam edileceğine dair bilgilendirme metni,
• Genel Müdürlükçe tanzim edilmiş olan resmi “wet-lease” onay yazısı ve ilgili “wet-lease” anlaşma metninin bir kopyası,
• Genel Müdürlüğümüzce yetkili kılınmış havacılık tıp merkezleri veya EASA kuruluşuna üye ülke makamlarınca yetkilendirilmiş sağlık kuruluşları tarafından düzenlenmiş geçerli sağlık sertifikası,
• Genel Esaslar başlıklı kısımda belirtilen 4üncü madde hükmü uyarınca; ilgili kabin memurunun mevcut görev ve sorumluluklarına uygun olarak, yolcu ve uçuş ekibi ile ortak bir lisan üzerinden etkin ve doğru bir iletişim kurabilme becerisini gösterir bilgi/belgeler,
• Havayolu işletmesinin mevcut onaylı eğitim programı (CCTM) kapsamında, ilgili personele ilişkin yer ve uçuş eğitimlerin gerçekleştirildiğini ve anılan personelin bu eğitimler sonrasında yapılan kontrolleri başarıyla tamamladığını gösteren; işletmeler tarafından kabin memuru adına EASA Air OPS Mevzuatının “ORO.CC.215(b)(2)” ve “GM1-ORO.CC.215(b)(2)” hükümlerine göre düzenlenmiş olan Kabin Ekibi Hava Aracı Tipi/Serisi Sertifikası (Cabin Crew Aircraft Type/Variant Qualification(s)),
• Yurtiçi veya yurtdışında asgari 10 yıllık temel eğitim süresini tamamladığını gösterir lise veya benzeri okul mezunu olduğuna dair diploma.

“Wet-lease” operasyonları kapsamında, kiraya verilmiş olan hava aracında görevlendirilmek üzere seçilmiş olan, kiracı işletmeye mensup yabancı uyruklu kabin memurlarına ilişkin başvuru sırasında aranacak şartlar ve kayıtlar:

• Konuya ilişkin detaylı açıklamaları ve ilgili hükümleri ihtiva eden “wet-lease” anlaşma metninin bir kopyası,
• Kiralanacak yabancı uyruklu kabin memurunun; sadece hava aracını kiraya veren işletme operasyonlarında görev alacaklarına dair taahhütname,
• Genel Esaslar başlıklı kısımda belirtilen 4üncü madde hükmü uyarınca; ilgili kabin memurunun mevcut görev ve sorumluluklarına uygun olarak, yolcu ve uçuş ekibi ile ortak bir lisan üzerinden etkin ve doğru bir iletişim kurabilme becerisini gösterir bilgi/belgeler,
• Havayolu işletmesinin mevcut onaylı eğitim programı (CCTM) kapsamında, ilgili personele ilişkin yer ve uçuş eğitimlerin gerçekleştirildiğini ve anılan personelin bu eğitimler sonrasında yapılan kontrolleri başarıyla tamamladığını gösteren; işletmeler tarafından kabin memuru adına EASA Air OPS Mevzuatının “ORO.CC.215(b)(2)” ve “GM1-ORO.CC.215(b)(2)” hükümlerine göre düzenlenmiş olan Kabin Ekibi Hava Aracı Tipi/Serisi Sertifikası (Cabin Crew Aircraft Type/Variant Qualification(s)),
• Yurtiçi veya yurtdışında asgari 10 yıllık temel eğitim süresini tamamladığını gösterir lise veya benzeri okul mezunu olduğuna dair diploma.