Türk Borçlar Kanunu’nun 440. maddesine göre, “Sözleşme, işçinin ölümüyle kendiliğinden sona erer. İşveren, işçinin sağ kalan eşine ve ergin olmayan çocuklarına, yoksa bakmakla yükümlü olduğu kişilere, ölüm gününden başlayarak bir aylık; hizmet ilişkisi beş yıldan uzun bir süre devam etmişse, iki aylık ücret tutarında bir ödeme yapmakla yükümlüdür.”

İŞVERENDEN ÖLÜM TAZMİNATI İSTEME HAKKINA SAHİP OLANLAR KİMLERDİR?

İşçinin sağ kalan eşi ve ergin olmayan çocukları, bunlar yoksa bakmakla yükümlü olduğu kişiler işverenden ölüm tazminatı isteme hakkına sahiptirler. Türk Borçlar Kanunu’nda yer alan düzenlemeye göre işveren ölüm tazminatı isteme hakkı mirasçılık sıfatına bağlı değildir.  Ölen işçinin sağ kalan eşi ve ergin olmayan çocukları önceliklidir. Eğer ölen işçinin eşi veya ergin olmayan çocukları varsa ödeme sadece onlara yapılır. Bunlar yoksa ölen işçinin bakmakla yükümlü olduğu kişiler de ölüm tazminatı talep edebilir.

İŞ KANUNU’NDA DÜZENLENEN KIDEM TAZMİNATI NEDİR?

İş sözleşmesinin sona ermesinin en önemli sonuçlarından biri de kıdem tazminatıdır. İş Kanunu kapsamında çalışan işçinin ölümü halinde mirasçılarına kıdem tazminatı verilmesinin koşulları şu şekildedir:

1) İş Kanunu kapsamında işçi olarak çalışması,

2) En az 1 yıllık kıdeminin bulunması,

3) İş sözleşmesinin ölüm nedeniyle son bulması.

DİĞER İŞ KANUNLARI’NA TABİ ÇALIŞAN İŞÇİNİN ÖLÜMÜ HALİNDE HAK SAHİPLERİ KIDEM TAZMİNATINDAN FARKLI OLARAK TÜRK BORÇLAR KANUNU’NDA DÜZENLENEN ÖLÜM TAZMİNATINI DA TALEP EDEBİLİR Mİ?

Türk Borçlar Kanunu’nda düzenlenen ölüm tazminatının Borçlar Kanunu kapsamındaki iş ilişkileri bakımından uygulanacağı hususunda kuşku yoktur ancak diğer İş Kanunları’na tabi çalışan işçiler bakımından uygulanması doktrinde tartışmalıdır.

Basın İş Kanunu’nun 18. maddesinde, ölüm tazminatı başlığı altında özel bir hüküm yer almaktadır.

İş sözleşmesinin işçinin ölümüyle son bulması halinde işçinin kanuni mirasçılarına kıdem tazminatı ödeneceğine ilişkin düzenleme İş Kanunu ve Deniz İş Kanunu’nda yer almaktadır ancak ölüm tazminatına ilişkin herhangi bir düzenleme yer almamaktadır. Bu nedenle, İş Kanunu ve Deniz İş Kanunu kapsamında çalışan işçilerin Türk Borçlar Kanunu’nun 440. maddesi uyarınca ölüm tazminatı talep etmeleri doktrinde tartışılmıştır.

Türk Medeni Kanunu’nun 5. Maddesine göre, “Bu Kanun ve Borçlar Kanununun genel nitelikli hükümleri, uygun düştüğü ölçüde tüm özel hukuk ilişkilerine uygulanır.”

Uygulamada ağırlıklı görüşe göre, genel kanun olan Türk Borçlar Kanunu ile getirilen ölüm tazminatı düzenlemesi İş Kanunu’nda yer alan kıdem tazminatından farklı bir düzenlemedir. Kıdem tazminatı işyerine hizmetin bir karşılığı, ölüm tazminatı ise geride kalanlara bir destek sağlama amacı taşır. Kıdem tazminatı alacaklıları işçinin kanuni mirasçılarıdır, ölüm tazminatının alacaklıları, sağ kalan eş ve ergin olmayan çocuklar ile bu kişiler yok ise ölen işçinin bakmakla yükümlü olduğu kişilerdir. Ayrıca, işçi lehine yorum ilkesi kapsamında da, İş Kanununda açık hüküm bulunmayan hallerde, Türk Borçlar Kanunu hükümleri kamu düzeni de dikkate alınarak uygulanır. Tüm bunlar göz önünde bulundurulduğunda ağırlıklı görüş, ölüm tazminatının İş Kanunu kapsamındaki işçiler için de uygulanması ve ödenmesi gerektiği yönünde toplanmaktadır.