Türkiye’de kurulmuş özel bir şirketin yabancı ortağının çalışma izni alması gerekmektedir. Yabancı şirket ortağı nın çalışma izni gereksinimi, şirket yapısına bağımlı değildir. Türk mevzuatında yer alan Anonim, Limited veya başka bir tür şirket değilse, bu kişilerin şirketin bir parçası olabilmeleri için çalışma izni almaları gereklidir. Bununla birlikte, yabancı sermayeli şirketler ve doğrudan yabancı şirket sınıfındaki şirketler için çalışma izni başvurusu süreçleri farklılık göstermektedir.

Şirket Ortağı Yabancıların Çalışma İzni Alma Şartları

Yabancı sermayeli şirketler için çalışma izni uygulamaları 4875 numaralı Doğrudan Yabancı Yatırım Kanunu kapsamında değil, 4817 numaralı Yabancıların Çalışma İzni Kanunu’nda düzenlenmiştir.

Yönetimde ve çalışma amaçları  yetkisi olmadan sadece sermaye ortağı olan kişiler , 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzni Kanunu’nun da amacı “iş” olarak belirleyemez. Bununla beraber, şirketin operasyonlarında aktif olarak rol alan iş ortaklarının çalışma izni almaları gereklidir. Bir yabancı iş ortağı olarak çalışma izni yapabilmek için, işverenler tarafından sağlanması gereken uygunluk kriterlerine ek olarak, yabancı iş ortağının sermaye hissesi toplam sermayenin %20’sinden az olamaz ve en az 40.000 TL olmalıdır.

Yabancı iş ortağı çalışma izni başvurularında, yabancı çalışan kota sistemi son altı ay içinde bir yıllık çalışma izni sağlanmışsa gereklidir. Bu sebeple, yabancı iş ortaklarının iş yerinde 5 Türk tam zamanlı çalışan kriterini ilk başvuruda sağlamaları gerekmemektedir

Yeni kanuna göre anonim şirketlerin Türkiye’de ikamet etmeyen yönetim kurulu üyelerine ve limited şirketlerin şirket yetkilisi olmayan diğer yabancı ortaklarına çalışma izni alma zorunluluğu kaldırılmıştır. 

Yabancılar ülkemizde %100 hisse sahibi olarak şirket kurabilir, devralabilir veya %40 hisseden az olmamak şartı ile (çalışma izni için) şirketlere ortak olabilirler.

Şirket yeni kurulmuş ise 100 bin tl ödenmiş sermayesi olması yeterlidir, ilk altı ay içinde 5 Türk vatandaşı çalıştırılması zorunlu değildir. Lakin şirket kuruluşundan itibaren altı ayın dolmasına müteakip, 5 adet Türk vatandaşı çalıştırmak zorundadır, 5 adet Türk vatandaşı çalıştırmayan şirketin yabancı ortağı için, uzatma başvurusu bakanlık tarafından ret edilir.

Şirket kurulumun tarihinin 6 aydan fazla olması durumunda ise kurulmuş ve yabancı ortağı olan şirketin çalışma izni alabilmesi için ödenmiş sermayesinin en az 100 bin tl olması gerekmektedir ve 5 Türk çalıştırması gereklidir. Ödenmiş sermayenin 100 bin tl olmaması durumunda ise geçmiş dönem cirolarının 800 bin tl ve üzeri olması gerekmektedir.

Şirket müdürü yabancı uyruklu ise o kişinin çalışma izni alması zorunludur.

Yabancı ortağın, Türkiye de geçerli bir ikamet tezkeresi bulunması durumunda yurt içinden, ikamet tezkeresi olmaması durumunda vatandaşı olduğu ülkenin Türk büyükelçiliği aracılığıyla çalışma izni müracaatı yapılır.

Suriye vatandaşları, Suudi Arabistan, Lübnan ve Kuveyt deki Türk büyükelçilikleri vasıtasıyla Yurt dışı çalışma izni başvurusu için gerekli olan referans numaralarını alabilirler.

En çok dikkat edilmesi gereken konulardan birisi de, birinci senenin sonunda yapılan çalışma izni uzatma başvurularında, şirketin, SGK, VERGİ, BAĞKUR borcu bulunmaması veya yapılandırılmış olması gerekmektedir.

Yabancı ortaklı şirketlerin ödenmiş sermayeleri 100 bin tl nin altına olamaz, yeni açılmış yabancı ortaklı şirketlerde ilk altı ay beş sigortalı Türk çalışan şartı aranmamaktadır. Kuruluş tarihi altı ayı geçmiş yabancı ortaklı şirketlerde, yabancı ortağın çalışma izni alabilmesi için beş sigortalı Türk personelin çalışması gerekmektedir, bu kriter istisna uygulamasına tabii değildir. Yabancı şirket ortağının, şirketin ödenmiş sermayesinin 100 bin tl olması durumda en %40 hisse sahibi olması gerekmektedir, ödenmiş sermaye 200 bin tl ve üzerinde olması durumunda ise %20 hisse sahibi olması yeterlidir, %20 den az hisse sahibi olan yabancı ortaklar çalışma izni alamazlar.

Şirket ortağı çalışma izni yurt içi başvurularında istenilen bilgi ve belgeler

• Başvuru dilekçesi
• Ticaret Odası’ndan alınmış Faaliyet Belgesi
• Son yıla ait vergi dairesi veya yeminli mali müşavir onaylı bilanço
• Kuruluşun en son sermaye ve ortaklık yapısını gösteren Ticaret Sicil Gazetesi
• Vekâletname

Yabancı ortaktan İstenen Belgeler;

• İkamet tezkeresi(En az 6 aylık)
• Kimlik bilgilerini gösteren pasaport sureti
• Noter onaylı ve Türkçe tercümeli diploma veya mezuniyet belgesi
• 1 adet fotoğraf

Yabancı ortaktan istenilen bilgiler ;

• İşyeri SGK numarası
• Yabancının telefon numarası
• Yabancının medeni hali
• Yabancının yurtdışı ikamet adresi
• Yabancının yurtiçi ikamet adresi

Yabancı şirket ortağı yurt dışı başvurusunda istenilen bilgi ve belgeler

Konsolosluk başvurusu;

• Konsolosluk başvuru dilekçesi
• Belirli Süreli İş sözleşmesi
• Sabıka kağıdı
• Doğum belgesi
• Ticaret sicil gazetesi
• Vergi Levhası
• İmza Sirküleri

Bakanlık Başvurusu

• Başvuru Dilekçesi
• Ticaret Odası’ndan alınmış faaliyet belgesi
• Son yıla ait vergi dairesi veya yeminli mali müşavir onaylı bilanço
• Kuruluşun en son sermaye ve ortaklık yapısını gösteren Ticaret Sicil Gazetesi
• Vekâletname

Yabancıdan İstenen Belgeler;

• Kimlik bilgilerini gösteren pasaport sureti
• Noter onaylı ve Türkçe tercümeli diploma veya mezuniyet belgesi
• 1 adet fotoğraf

İlk başvuruda çalışma izinler bir senelik olarak verilmektedir, birinci senenin dolmasına iki ay kala uzatma başvurusu yapılması gerekmektedir. Uzatma başvurularında şirketin, vergi, SGK, Bağkur borçlarının bulunmaması, prim ödemelerin tam olarak gösterilmiş olması gerekmektedir.