Anonim Şirket
Limited Şirket
Tek ortakla Anonim Şirket kurmak mümkündür. Ortak sayısı için herhangi bir sınır yoktur.
En az 50.000 TL sermaye ile kurulabilir.
Her bir payın itibari değeri en az 1 kuruştur.
Yönetim Kurulu üyeleri, kanundan ve esas sözleşmeden doğan yükümlülüklerini kusurlarıyla ihlal ettikleri takdirde, hem şirkete hem pay sahiplerine hem de şirket alacaklılarına karşı verdikleri zarardan sorumludurlar. Yönetim Kurulu üyeleri ayrıca “belgelerin ve beyanların kanuna aykırı olması” ve “sermaye hakkında yanlış beyanlar ve ödeme yetersizliğinin bilinmesi” şeklinde belirlenen özel sorumluluk hallerinden doğan zararlardan da kusurlu olmaları ya da durumu bilmeleri şartıyla sorumlu olacaklardır.
Her ne kadar Yönetim Kurulu üyeleri zararlar nedeniyle tazmin yükümlülükleri var ise de doğrudan alacaklar için takip edilmeleri mümkün değildir.
Kamu borçları ise Şirket borçlarından farklı olup vergi borcu, vergi cezası, usulsüzlük cezası, gecikme faizi, gecikme zammı gibi borçlardır. Bu konuda iki şirket türü arasında farklılık vardır.
Anonim Şirket bakımından, kamu borçlarından sorumluluk ortaklar için yoktur. Ortağın vergi, SGK ve şirketin diğer borçlarından dolayı hiçbir sorumluluğu yoktur.
Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulu üyelerinin kamu alacağından dolayı şahsi mal varlığıyla sorumluluğu bulunmaktadır.
Anonim şirkette genel kurul ve yönetim kurulu olmak üzere iki organ mevcuttur.
- Yönetim Kurulu, ortaklar arasından veya ortak olmayanlardan Genel Kurulca seçilen en az bir üyeden oluşur. Yönetim kurulu üyesi gerçek kişi olabileceği gibi tüzel kişi de olabilir (TTK Md. 359).
- Esas sözleşmede aksine ağırlaştırıcı bir hüküm bulunmadığı takdirde, yönetim kurulu üye tam sayısının çoğunluğu ile toplanıp, kararlarını da toplantıda hazır bulunan üyelerin çoğunluğu ile alabilecektir.
- Oylarda eşitlik olması durumunda konu gelecek toplantıya bırakılacak, ikinci toplantıda da eşitlik olursa söz konusu öneri reddedilmiş sayılacaktır.
Anonim Şirkette hisse devri yalnızca hisse devri sözleşmesi ile devredebilir. Hisseler karşılığında hisse senedi basılmış veya geçici ilmühaber çıkartılmış ise bunlar ciro edilerek devredilebilir. Noter huzurunda devir şart değildir. Devirlerin ticaret siciline tescil edilmesi zorunlu değildir.
Halka açılma imkanı vardır. Kayıtlı sermaye sistemine geçiş mümkündür.
Bazı konulara ilişkin genel kurul toplantılarında bakanlık temsilcisi bulundurulmalıdır.
Pay senedi bastırılması zorunludur.
Sermayesi 250.000 TL ve üstü olan anonim şirketlerin avukat bulundurması zorunludur.
Esas sözleşme değişikliği konusunda farklılık vardır. Anonim Şirket için esas sermayenin yarısının temsil edildiği toplantı oluşturulmalıdır.
Toplantıda hazır bulunanların oylarının çoğunluğu gerekir.
Şirket pay senedinin 2 yıl geçtikten sonra satılması durumunda elde edilen kazanç tutarı vergiye tabi değildir. Gerçek kişi şirket ortaklarının pay senetlerini 2 (iki) yıldan fazla elde tuttuktan sonra satmaları halinde doğan kazanca vergi istisnası tanınmaktadır.
Tek ortakla kurulabilmektedir ancak ortak sayısı 50’yi geçemez.
En az 10.000 TL sermaye gerekmektedir.
Her bir payın itibari değeri en az 25 TL’dir.
Müdürler, kanundan ve esas sözleşmeden doğan yükümlülüklerini kusurlarıyla ihlal ettikleri takdirde, hem şirkete hem pay sahiplerine hem de şirket alacaklılarına karşı verdikleri zarardan sorumludurlar.
Müdürler ayrıca “belgelerin ve beyanların kanuna aykırı olması” ve “sermaye hakkında yanlış beyanlar ve ödeme yetersizliğinin bilinmesi” şeklinde belirlenen özel sorumluluk hallerinden doğan zararlardan da kusurlu olmaları ya da durumu bilmeleri şartıyla sorumlu olacaklardır. Her ne kadar Müdürlerin zararlar nedeniyle tazmin yükümlülükleri var ise de doğrudan alacaklar için takip edilmeleri mümkün değildir.
Yargıtay 10 Hukuk Dairesinin 2006 / 2884 sayılı kararında “…Limitet şirket ortakları, şirketten tahsil imkânı olmayan kurum alacaklarından sermaye hisseleri oranında sorumlu…” şeklinde karar vermiştir. Yani bir limitet şirketin tahsil olanağı bulunmayan kamu alacaklarından ortakların sorumlulukları sermaye oranları dâhilinde olacaktır.
Limited Şirketin mal varlığından tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan kamu alacaklarından Müdürler tüm şahsi mal varlıkları ile sorumlulardır.
Limited Şirkette genel kurul ve müdürler kurulu olmak üzere iki organ mevcuttur.
- Müdürler, genel kurul tarafından ortaklar arasından veya dışarıdan seçilirler (TTK Md. 623/1).
- Birden fazla müdür olması halinde müdürler kurulu oluşur ve bu kurul çoğunlukla karar alır (TTK Md. 624/1).
- Müdür ayısı birden fazlaysa içlerinden biri genel kurul tarafından Müdürler kurulu başkanı olarak atanır.
- Ana sözleşmede aksine hüküm yoksa müdürler kurulu toplantılarında oyların eşit olması halinde başkanın oyu üstün olur (TTK Md. 624/3).
- Şirket sözleşmesinde düzenlenmiş olması şartıyla müdürler kurulu toplantıları, tüm müdürlerin veya bazı müdürlerin elektronik ortamdan katılımıyla yapılabilir.
- Müdür sayısı birden fazlaysa her müdür şirketin tüm iş ve işlemleriyle ilgili olarak müdürler kurulu toplantısında;
- Soru sorabilir,
- İnceleme yapabilir,
- Defter, belge, sözleşme ve benzeri evrakın toplantıya getirilmesini, incelenmesini ve çalışanlardan bilgi alınmasını isteyebilir.
Limited şirkette hisse devri için hisse devrine ilişkin yazılı sözleşmenin hazırlanması ve bu sözleşmenin noterce onaylanması, hisse devrinin şirket genel kurulunca onaylanması ardından hisse devrinin ticaret siciline tescili ve son olarak hisse devrinin şirket pay defterine kayıt edilmesi gerekmektedir.
Halka açılma imkanı yoktur. Kayıtlı sermaye sistemi uygulanamaz.
Bakanlık temsilcisi katılımı gerekmemektedir.
Pay senedi bastırılması zorunludur ancak sadece ortaklığı ispat amacıyla nama yazılı basılabilir.
Avukat bulundurma zorunluluğu yoktur.
Özel bir toplantı nisabı ayrıca düzenlenmemiştir. Karar nisabının sağlanması yeterli olacaktır.
Esas sermayenin üçte ikisini temsil eden ortakların kararı gerekir.
Limited Şirket karar alma bakımından daha kolaydır.
Şirket hissesi kaç yıl sonra satılırsa satılsın elde edilen kazanç gelir vergisine tabidir. Muafiyet söz konusu değildir.
Değerlendirme
- Her iki şirket türü karşılaştırıldığında her ne kadar Anonim Şirket vergisel, hisse devri, hisse senedi çıkarma konularında avantajlı gözükse de kurulma aşamasında ve hukuki sorumluluk olarak Limited Şirket daha avantajlı ve basittir.
- Anonim Şirket kurumsallaşmayı öngördüğünden yönetim kurulu üyeleri ile ortakları birbirinden ayırmıştır ve ayrıca karar alma, uygulama vb. konularda daha sıkı düzenlemeleri mevcuttur.
- Bu nedenlerle kurulacak şirket A.Ş.’ye özgü bir iş(örneğin bankacılık ve sigortacılık) yapmayacaksa Limited olarak kurulmalıdır. Sonraki süreçte gerek görülürse AŞ.’ye dönüştürülmesi mümkündür.
